Hoe koffie je bloedsuikerspiegel beïnvloedt – En waarom dat niet voor iedereen een goed idee is!

Hoe koffie je bloedsuikerspiegel beïnvloedt – En waarom dat niet voor iedereen een goed idee is!

Niets heerlijker dan een verse kop koffie ’s ochtends. Maar heb je ook al gemerkt dat je bloedsuiker het daar niet altijd mee eens is? Schiet je bloedsuiker de hoogte in na die eerste kop koffie? Of heb je extra insuline nodig wanneer je koffie drinkt bij het ontbijt? Je bent niet alleen. Ik ben gek op koffie, maar weet ook dat mijn bloedsuiker er géén fan van is. Niet zo verwonderlijk, trouwens. 

Cafeïne heeft een direct effect op je bloedsuikerspiegel, maar onderzoek zegt dat andere verbindingen in koffie en thee op lange termijn je metabole gezondheid kunnen ondersteunen. Toch zegt mijn gevoel – en de ervaring van veel mensen die ik coach – dat wie een gestresst lichaam heeft en insulineresistent is, beter koffie in de ochtend kan vermijden. Cafeïne kan insulineresistentie namelijk nog meer in de hand werken.

In deze blog vertel ik je meer over wat cafeïne precies doet in je lichaam, hoe het je bloedsuiker beïnvloedt en wat jij kan doen om bewuster met koffie om te gaan.

Wat doet cafeïne in je lichaam?

Denk je dat de cafeïne in Cola, Red Bull of koffie simpelweg enkel voor een energieshot zorgt? De realiteit is een heel stuk ingewikkelder. Cafeïne brengt een hele keten aan lichamelijke reacties op gang.

Cafeïne als rustverstoorder

Je brein is uitgerust met adenosinereceptoren, die je lichaam helpen tot rust te komen. Ze vertragen de celactiviteit, maken je slaperig en kalmeren je na een intense inspanning. Cafeïne blokkeert de werking van deze ‘rustreceptoren’, waardoor je celactiviteit hoog blijft, je energieniveau stijgt en je moeilijker in slaap raakt.

Cafeïne werkt in op je hormonen

Cafeïne stimuleert de aanmaak van catecholamines, een groep hormonen die door je bijnieren worden geproduceerd bij emotionele stress en lichamelijke inspanning. Een van deze hormonen is adrenaline. En adrenaline heeft een directe impact op je bloedsuiker. Misschien heb je dit zelf al opgemerkt? 

De rol van adrenaline

Adrenaline komt vrij in stresssituaties – denk aan een wedstrijd, een rit in de achtbaan of een auto-ongeval – maar dus ook na een kop koffie. Dit hormoon zet je lever aan om een portie opgeslagen glycogeen vrij te geven. Je lever heeft namelijk een voorraad glycogeen, die normaal in kleine hoeveelheden wordt afgebroken en omgezet tot glucose, zodat je brein doorheen de dag voldoende brandstof heeft. Bij een stressvolle gebeurtenis – of na een kop koffie – komt die glucose echter in één keer vrij, waardoor je bloedsuiker stijgt.

Een wetenschappelijk experiment

Dit effect werd ook wetenschappelijk onderzocht. Een kleine studie met 10 personen met diabetes type 2 onderzocht de invloed van koffie op de bloedsuikerspiegel. Alle deelnemers waren dagelijkse koffiedrinkers en dronken zo’n vier kopjes per dag. Tijdens het experiment stopten ze daarmee. De helft van de groep kreeg capsules met 250 mg cafeïne toegediend, terwijl de rest een placebo slikte.

Het resultaat? Op de dagen waarop de proefpersonen cafeïne innamen, lag hun bloedsuiker 8% hoger. Bovendien piekte hun bloedsuiker na iedere maaltijd sterker dan op dagen zonder cafeïne.

Dus beter geen koffie meer?

Moeten mensen met diabetes of insulineresistentie koffie volledig bannen? Niet noodzakelijk. Wél is het slim om bewuster om te gaan met cafeïne, net zoals je dat doet bij andere factoren die je bloedsuiker beïnvloeden.

Dat zwarte koffie of cola zero geen calorieën bevatten, betekent dus niet dat je ze à volonté kan drinken zonder gevolgen. Gemiddeld gezien merk je vanaf 200 mg cafeïne een effect op je bloedsuiker. Dat komt overeen met 1 à 2 kopjes zwarte koffie of 3 à 4 kopjes zwarte thee.

Toch reageert iedereen anders. Sommigen merken al een verschil na één kopje, anderen kunnen er zonder probleem meerdere drinken. Het belangrijkste is dat jij begrijpt hoe cafeïne jouw bloedsuiker beïnvloedt.

Doe de test

Wil je weten of koffie je bloedsuiker beïnvloedt? Meet je bloedsuiker voor en na een kop koffie, liefst nuchter en zonder iets te eten. Bekijk hoe je lichaam reageert als je je vertrouwde tas koffie een paar dagen weglaat. Tip: Vergelijk het effect van gewone koffie met cafeïnevrije koffie.
Heb je minder insuline nodig of zijn je bloedsuikers makkelijker te managen zonder koffie? Dan kan minderen met cafeïne een grote stap vooruit betekenen !

Wanneer drink je koffie best?

De meeste mensen met diabetes of insulineresistentie zijn in de ochtend insuline-ongevoeliger (lees:insulineresistenter) dan later op de dag. Merk je dat je bloedsuiker na je ochtendkoffie steil omhooggaat? Probeer je koffiemoment eens naar de middag te verplaatsen en kijk wat het effect is.

Let zeker op de extra’s!

Dat scheutje melk of lepeltje suiker in je koffie? Dat kan je bloedsuiker nog sneller doen stijgen. Probeer eens twee weken zonder suiker, zoetmiddel of melk in je koffie. In het begin smaakt het misschien wat bitter, maar je smaakpapillen passen zich verrassend snel aan. Beloofd!

Koffie als strategie tegen lows

Heb je vaak last van lage bloedsuikers bij of na het sporten? Dan kan een kop koffie nuttig zijn. Een halfuur voor een intensieve cardio-workout kan een kleine kop koffie helpen om een hypo te voorkomen, zonder dat je extra koolhydraten moet innemen.
Maar let op: niet alle sporten verlagen je bloedsuiker! Test goed uit hoe jouw lichaam reageert. 

Switch naar deca

Cafeïne is een verslavend goedje en afkicken is niet makkelijk. Maar geloof me: na twee weken voel je je een pak beter zonder de cafeïne-schommelingen. Misschien is biologische deca wel iets voor jou?

Ik drink al jaren deca-koffie en mis de gewone intussen niet meer. Kies een variant die je écht lekker vindt, en gun je lichaam de rust die het verdient.

Onthoud: iedereen reageert anders op cafeïne. Wat bij mij werkt, werkt niet per se bij jou. Maar als je insulineresistent bent of veel last hebt van stress, kan minderen met koffie een wereld van verschil maken.

Wil je beter leren omgaan met voeding en stress om je bloedsuikers stabieler te houden?

Plan een gratis kennismakingsgesprek en ontdek hoe ik je kan helpen!

It all starts with YOU! Be the change of your life.

Liefs,
Charlotte

Drie extra tips voor jou:

• Diabetes type 1: Check of je insulinebehoefte toeneemt na een kop koffie. Heb je extra insuline nodig? Dan kan het helpen om je koffie-inname te verlagen of op een ander moment te drinken.
• Diabetes type 2: Vermijd koffie op een nuchtere maag. Drink je toch koffie, combineer het dan met een eiwitrijke maaltijd om je bloedsuikerspiegel stabieler te houden.
• Insulineresistentie: Beperk cafeïne als je stressgevoelig bent. Hoge cortisolspiegels maken insulineresistentie erger, en cafeïne verhoogt cortisol. Biologische deca of kruidenthee zijn betere alternatieven.